Respect

Je loopt door een afgezonderd stuk van de schoolkantine en ziet een groepje leerlingen lachen en fluisteren. Ze wijzen naar een meisje dat alleen staat in een hoekje. Heel anders ziet ze er niet uit en je vraagt je af waarom ze haar zo behandelen. Tot je langs het lachende en fluisterende groepje loopt en een paar woorden opvangt: ‘Kijk haar dan.’ En: ‘Ze ziet er ook gewoon uit als een pot.’
Als je zo een soortgelijke respectloze situatie meemaakt, wat zou jij doen?

Hierboven heb ik een situatie geschetst waarbij een lesbisch meisje wordt uitgelachen om haar geaardheid, maar zo zijn er nog talloze andere situaties waarbij mensen vanwege hun cultuur, ras, afkomst, geloof, huidskleur, leeftijd, geslacht of handicap respectloos behandeld of zelfs gediscrimineerd worden.

Over respect

Wat is respect? En wat bepaalt respect? Wat denk jij?

Ik denk dat respect het in zijn waarden laten is van de ander. De ander behandelen hoe jij behandeld wil worden. Maar het kan zijn dat de ander jouw gedrag niet als respectvol opvangt, terwijl dat wel jouw intentie is. Denk maar aan dat jongeren ouderen niet respecteren. Is dit zo? Geldt dit voor sommige gevallen? Ik denk dat het helemaal niet zo hoeft te zijn. Misschien vatten de ouderen het goed bedoelde en voor hun respectvolle gedrag van de jongeren als respectloos op. Of andersom. Dit kan goed komen door de generatiekloof tussen jongeren en ouderen.

Misschien dat er op een goede, rustige manier over gesproken kan worden, waarbij je zelf ervoor zorgt geen beschuldigingen te maken. Daarmee bedoel ik: praat vooral uit je gevoel.

Een voorbeeld: In plaats van: ‘Je doet dit… Je doet zo…’ zeg je: ‘Het voelt voor mij dat… Het voelt voor mij alsof…’. Snap je wat ik bedoel?

Het goedmaken van ruzies

Het praten vanuit je gevoel kun je overigens ook doen wanneer je een ruzie probeert goed te maken. Praat vanuit je gevoel, maak geen verwijten en vooral: wijs niet met de vinger naar de ander, want er wijzen er altijd drie naar je terug. Wees open en eerlijk. Luister aandachtig en als het je te veel wordt en je denkt te ontploffen, kun je misschien beter even afstand nemen en er op een ander tijdstip op verder gaan. Maar het is wel aan te raden om dit even netjes aan te geven en niet direct weg te storen. Zo weet de ander waar hij of zij aan toe is.

Of als dit niet werkt, kun je het ook proberen op te schrijven. De woede, irritatie of wat dan ook letterlijk van je afschrijven. Probeer het eens, als je wil. Er zijn geen verplichtingen ?.

Eigen ervaring

Ik probeer zelf altijd met respect naar de ander te kijken. Dit is lastig, dat geef ik toe, maar zoals ze altijd zeggen: oefening baart kunst. Lukt het me de ene keer niet, probeer ik het de volgende keer toch weer.

Wanneer iemand zich vervelend gedraagt kan ik heel makkelijk rottig terug reageren – geloof me daar ben ik heel goed in – maar als ik goed kijk naar waar die nare reactie van de ander vandaan komt, kan ik het beter begrijpen en minder persoonlijk nemen. Daardoor kan ik de ander makkelijker in zijn of haar waarde laten en ontstaat er minder snel ruzie.

Wat mij ook helpt om de ander in zijn waarde te laten is om bij mezelf te zoeken en te kijken naar herkenning. Heb ik dit ook? Vraag ik mezelf weleens af. Doe ik dit ook? Is ook een vraag die ik mezelf stel.

Een voorbeeld: ik ben vrij stil bij onbekende mensen. Zo was ik dat ook op mijn stage, iets meer dan een jaar geleden. Daar stond ik bekend als “het stille meisje”. Het was voor mij heel normaal om op een dag maar een paar zinnen te spreken, omdat ik gewoonweg niet wist wat ik moest zeggen. En heel eerlijkgezegd vond ik het ook best spannend. Dus klapte ik dicht. Misschien speelde mijn verlegenheid hierin een rol, of misschien wel mijn introversie. Of misschien beiden.

Hoe dan ook, op een gegeven moment kwam er een nieuw meisje die iedere dinsdag op stal stage kwam lopen. De eerste keer dat ik haar ontmoette zij ze niet veel, was nog teruggetrokkener dan ik en beantwoorde een vraag van onze kant (die van mijn stagebegeleider, de andere twee stagiaires of van mij) niet uitbundig. Ik herkende mezelf in haar, door mijn eigen verlegenheid. Dus nam ik haar een beetje onder mijn hoede. Dat had ik nooit verwacht van mezelf, want iemand inwerken is iets dat ik enorm eng vond, en toch stonden we samen het erf te vegen. Ik vroeg haar: ‘Jij bent in het begin ook heel erg stil hè?’ – Dit vroeg ik overigens niet op een vervelende toon, maar vriendelijk en met een openblik en glimlach. Het kan geloof ik een beetje naar overkomen op papier 😛 – Ze zei dat ze dat inderdaad was en (net als ik) altijd eerst de kat uit de boom kijkt.

Mijn stagebegeleider en de andere twee stagiaires vonden het meisje door haar teruggetrokkenheid een beetje vreemd en konden er niet goed mee omgaan, en dat terwijl mijn stagebegeleider beweerde vroeger net zo verlegen te zijn als ik. Ik vond dat jammer, want ik kon me heel goed in het nieuwe, stille meisje verplaatsen en haar het respect geven dat ze verdient. Iedereen verdient respect. En zo probeer ik ook te handelen.

Met alle respect,

Lilianne

Heb jij een mooi verhaal over respect dat je wil delen? Of ben je zelf wel eens respectloos behandeld? Hoe ging je hier mee om? Deel het op het forum en misschien ontmoet je anderen die hetzelfde hebben meegemaakt als jij.